Yenilikçi Bir Adım: “Hızlı Örnek Hazırlama Sistemi”yle Yüklü Parçacık Mikroskopisinde Devrim, Yeni Patent Başvurumuz

Türkiye’de Bir İlk: Cryo-EM İçin Hızlı Örnek Hazırlama Sistemimiz

Bilim, yalnızca laboratuvarlarda değil, ülkelerin geleceğinde de büyük fark yaratıyor. Ekibimizle birlikte üzerinde çalıştığımız ve PCT başvurusu yaptığımız sistem (WO2024186277A1), aslında sadece teknik bir yenilik değil; Türkiye’de henüz bulunmayan bir teknolojinin altyapısını oluşturma çabası.

Yayın No: WO2024186277A1 (Yayın Tarihi: 12 Eylül 2024) patents.google.com

Başvuru Sahibi: Koç Üniversitesi (Mucitler: Abdullah Kepceoğlu, Anjum Naeem Malik, Hasan Demirci, İsmail Lazoğlu)

Cryo-EM Neden Bu Kadar Önemli?

Dünyada son yıllarda en çok ses getiren teknolojilerden biri olan Cryo-Electron Microscopy (Cryo-EM), biyolojik moleküllerin atomik düzeyde görüntülenmesini mümkün kılıyor. Proteinlerin şekillerini, virüslerin yapılarını ya da ilaç adaylarının nasıl etkileştiğini görmek için bu yöntem adeta bir devrim niteliğinde.

Ancak Türkiye’de henüz tam teşekküllü bir Cryo-EM sistemi yok. Bu da bizim için hem büyük bir boşluk hem de büyük bir fırsat anlamına geliyor. Biz, sistemi getirmeden önce onun en kritik aşaması olan örnek hazırlama yöntemini geliştirmeye başladık.

Geliştirdiğimiz Sistem Ne Yapıyor?

• Elektro-spray kaynağıyla örnekleri iyonize ediyoruz.

• Ion funnel ve quadropole kütle filtresiyle sadece istediğimiz molekülleri seçiyoruz.

• Deflektör yardımıyla parçacıkları hassas şekilde ızgaraya yönlendiriyoruz.

• Plunger mekanizmasıyla ızgarayı milisaniyeler içinde kriyojenik sıvıya batırıyoruz.

• Böylece örnek bozulmadan vitrifiye oluyor ve Cryo-EM’de görüntülenmeye hazır hale geliyor.

Üstelik tüm bu süreci yüksek hızlı kamera ile gerçek zamanlı izleyebiliyoruz.

Neden Bu Kadar Kritik?

Türkiye’de Cryo-EM cihazı kurulmasa bile, biz şimdiden onun en önemli darboğazı olan örnek hazırlığını çözmeye odaklanıyoruz. Çünkü dünya çapında en çok zaman alan ve hata payı yüksek olan kısım, örneğin hazırlanması.

Bizim geliştirdiğimiz yöntem sayesinde:

• Daha hızlı örnek hazırlanıyor.

• Daha güvenilir sonuçlar elde ediliyor.

• Daha az örnek kaybı yaşanıyor.

Bu sadece akademik bir başarı değil; Türkiye’nin bilimsel altyapısına ve uluslararası rekabet gücüne yapılmış önemli bir yatırım.

İleriye Dönük Ne Anlama Geliyor?

Bu sistem, Türkiye’de kurulacak ilk Cryo-EM merkezlerinin altyapısını hazırlıyor. Dünyada gelişmiş laboratuvarlarda kullanılan teknolojiyi yalnızca takip etmiyoruz, aynı zamanda kendi yöntemimizi patentleyerek öncü oluyoruz.

Bir gün bu teknolojinin Türkiye’de yaygınlaştığını görmek, hem bilim insanları hem de ilaç, biyoteknoloji ve nanoteknoloji sektörleri için büyük bir fark yaratacak. Biz de o gün geldiğinde, “bu sistemin örnek hazırlama yöntemini Türkiye’de geliştirmiştik” diyebilmenin gururunu yaşayacağız.